Fahiş kiralara OHAL önlemi geliyor!

Depremin ardından kira fiyatlarında fahiş yükselişe gidenlere ilişkin şikayetler gün geçtikçe çoğalıyor. Fırsatçılık peşinde koşanların büyük pişmanlık yaşayacağı süreç için adım atılıyor.
Ankara, Mersin, İstanbul başta olacak şekilde pek çok ilde "ara zam" isteyen konut sahipleri eski kiracılarına "ya fiyatı artır ya da evden çık" baskısında bulunuyor. Bakanlar, fahiş kira artışıyla karşılaşan vatandaşlara karakollardan 112'ye kadar her platformdan şikâyet etme çağrısında bulunuyor ve olağanüstü hal yetkisi kullanacakları uyarısını yapıyor.
Haberine göre; Borçlar Kanunu, Perakende Ticaretin Düzenlenmesi Kanunu'na göre piyasada afet sürecinde "darlık yaratıcı, dengeyi ve serbest rekabeti bozcu, tüketicinin mallara ulaşımını engelleyici faaliyetlerde" bulunulması suç özelliğine sahip. Konut sahibinin kiracıyı "kendim oturacağım" diyerek çıkarabilmesi için ihtiyacının gerçek olduğunu ispatlaması ve bu kapsamda sulh mahkemesinde "ihtiyaç nedeniyle tahliye davası" açması gerekli.
Kira sözleşmesi sona dahi erse, kiracının konutu tahliye etmesi talep edilemiyor.
Kira sözleşmesinin üzerinden 10 sene geçtikten sonra bildirim yapılarak sözleşme feshedilerek, kiracı tahliyesi istenebiliyor. "Oğlum oturacak" diyerek kiracıyı çıkaran mülk sahibi, daireyi 3 sene kiraya veremiyor. Kiracılar, bu koşulla çıkarıp 2 ay sonra kiraya veren konut sahiplerinden 1 senelik kira kadar tazminat ile taşınma masrafını alabiliyor.

Konut sahibi 1 yıllık kira sözleşmesi bitince kiracıyı tahliye edebilir mi?
Bir senelik kira sözleşmesi bitince "süre bitti" denilerek, kiracının tahliyesi mümkün değil. Konut sahibi, kiracıyı 10 senelik sürenin sonunda yasal olarak tahliye edebiliyor. Bunun için de sözleşme bitiminin 3 ay öncesinde kiracıya yazılı şekilde konutu tahliye etmek istediğini bildirmesi gerekmekte.

Kiracılar hangi durumlarda tazminat davası açabiliyor?
Borçlar Kanunu kapsamında yeniden inşa ve imar amaçlı boşaltılan taşınmazlarda bu işlemlerin tamamlanmasının ardından öncelikle aynı kiracıya teklif götürülüyor. Konut sahibi taşınmazı başkasına kiraya verirse eski kiracısına, son kira senesinde ödediği bir senelik kira bedelinden az olmamak üzerde tazminat ödemekle yükümlü.

Konut sahibi kira sözleşmesi 5 seneyi aşan kiracıyı çıkarabilir mi?
Kiraya veren Borçlar Kanunu 347. Maddesi gereği kiranın başlangıcından on sene geçmesinin ardından, genel hükümler çerçevesinde esih bildirimiyle sözleşmeyi feshedebiliyor.

Kiraya verenin, kiracıyı konut ya da iş yerinden çıkarabilmesi için 10 senelik sürenin geçmesi gerekli. Fakat, 5 sene sonra taraflar mahkemeye başvuruda bulunarak; yeni kira bedelinin keşif ve bilirkişi incelemesi yoluyla tespitini isteyebiliyor. Bu durumda, kira tutarı hakim tarafından emsal bedellere göre belirleniyor.

Konut sahibi kiracıyı "kendim oturacağım" diyerek tahliye edebilir mi?
Ev sahibi, evde ya da iş yerinde kendi yaşayacaksa, kiracıyı çıkarma hakkına sahip. Karşılıklı uzlaşma sağlanamaması halinde, konut sahibinin bunun için sulh hukuk mahkemesinde "ihtiyaç nedeniyle tahliye davası" açması gerekli.
Davada ihtiyacın gerçek olduğunun belirlenmesi gerekiyor; oğlu ya da kızının oturacağını neden göstererek kiracıyı çıkaran konut sahibi, daireyi 3 sene süreyle başkasına kiralayamıyor. Bu durumda kiracıya tazminat ödemekle yükümlü oluyor.

Kirasını düzenli ödemeyen, yasal artışı yapmayan kiracı nasıl tahliye edilir?
Borçlar Kanunu'nun ikinci maddesine göre kiracı kira bedelini 30 gün içinde ödemek zorundadır. Bu süre içinde ödeme yapmaması durumunda icra takibi başlatılarak borçluya tebligat gönderilir. Tebligatın ardından bir ay içinde ödeme yapılmazsa icra hukuk mahkemesinde dava açılarak kiracı tahliye edilebilir. Ev sahibi her yeni kira sözleşmesinde yasalar kapsamında belirlenen sınır oranında zam yapabilir. Ev sahibi kira zammını kabul etmeyen kiracıyı sözleşme bitimiyle beraber evden tahliye ettirebilir. Evde oturmak isteyen kiracının yasal çerçevelerde zammı kabul etmesi gerekir.